Tadeusz Ośko ps. “Sęp”

Żołnierz podziemia niepodległościowego i antykomunistycznego. Jego dokonania były inspiracją do powstania scenariusza filmu “Porucznik Kwiatkowski”.

Tadeusz Ośko urodził się 11 maja 1913 r. w Warszawie. Od 1934 r. służył w Korpusie Ochrony Pogranicza. Po wrześniowej klęsce rozpoczął działalność w zbrojnym podziemiu niepodległościowym – najpierw w Służbie Zwycięstwu Polski w Warszawie, później w Związku Walki Zbrojnej w Łowiczu.

Od lipca 1943 r., Tadeusz Ośko przebywał na terenie Zamojszczyzny jako oficer AK w stopniu podporucznika artylerii, posługując się pseudonimem „Sęp”. Przybył tam z kompanią warszawską kpt. „Żegoty”. Dowodził plutonem konnego zwiadu, uczestnicząc w wielu udanych akcjach przeciwko hitlerowcom, w tym w zasadzce pod Hedwiżynem.

W następnym okresie dowodził sformowanym przez siebie oddziałem, który dokonał między innymi spektakularnego odbicia osadzonych w więzieniu w Biłgoraju, skąd uwolniono 70 osób. Ośko dowodził także akcjami partyzanckimi w Księżpolu oraz akcjami likwidacji konfidentów. W uznaniu zasług odznaczony Krzyżem Walecznych postanowieniem Rządu RP w Londynie.

W listopadzie 1944 r. Tadeusz Ośko wstąpił do Ludowego Wojska Polskiego pod fałszywym nazwiskiem Wojciecha Kossowskiego, podając się za rotmistrza WP, absolwenta Centrum Wyszkolenia Kawalerii w Grudziądzu. Pozytywnie zweryfikowany otrzymał przydział do 2 pułku ułanów w 1 Warszawskiej Brygadzie Kawalerii.

Tadeusz Ośko szybko zdezerterował z LWP w obawie przed rozpoznaniem i aresztowaniem. W styczniu 1945 r. przyjechał do Bydgoszczy, gdzie podając się za oficera UB i posługując fałszywymi dokumentami, inwigilował tworzące się w mieście struktury MO, przekazując informacje Pomorskiej Komendzie Okręgu AK.

Już w lutym 1945 r. zakonspirowany żołnierz AK – Stanisław Henne, pełniący funkcję komendanta I Komisariatu MO w Bydgoszczy, poinformował „Sępa” o konwoju więźniów do Jastrowia. Trzech milicjantów miało konwojować 7 żołnierzy AK, w tym Ludwika Augustyniaka i Floriana Dutkiewicza, pełniących ważne funkcje w strukturach konspiracyjnych. Milicjanci zostali zwabieni do mieszkania Dutkiewicza, a tam zrewidowani przez Ośkę, Hennego i Leopolda Mroczka ps. „Lop”. Przy milicjantach znaleziono tajny rozkaz NKWD, nakazujący zlikwidowanie wszystkich konwojowanych w pobliżu linii frontu. W związku z takim obrotem sytuacji milicjanci zostali rozstrzelani w piwnicy domu.

Po zlikwidowaniu milicjantów, w obawie przed aresztowaniem, Ośko opuścił miasto i pod koniec sierpnia 1945 r. zorganizował w lasach bydgoskich oddział partyzancki mający stanowić zaczątek Pomorskiego Okręgu Zrzeszenia „Wolność i Niezawisłość”. Bazę wypadową dla żołnierzy stanowiła leśniczówka w Boluminie. Tam też w kwietniu 1946 r., Ośko został ujęty wraz ze swoimi podkomendnymi przez siły UB.

Proces oddziału „Sępa” i kierownictwa pomorskiego WiN-u rozpoczął się we wrześniu 1946 r. przed Wojskowym Sądem Rejowym w Bydgoszczy. Tadeusz Ośko przed sądem stanął pod fałszywym nazwiskiem Wojciecha Kossowskiego. 30 września 1946 zapadł wyrok, w którym Wojciech Kossowski został uznany za winnego przynależności do „tajnej organizacji WiN”  oraz wydania rozkazu zabicia milicjantów w Bydgoszczy. Sąd skazał Wojciecha Kossowskiego na śmierć.   Tadeusz Ośko jako Wojciech Kossowski został stracony przez rozstrzelanie na terenie bydgoskiego więzienia 27 listopada 1946 r.

Został pochowany na Cmentarzu Komunalnym w Bydgoszczy przy ul. Kcyńskiej, jego szczątki zostały odnalezione w wyniku prac ekshumacyjnych w 2018.

Opublikuj w mediach społecznościowych

Scroll to Top